De jonge meid*
opgedragen aan Ludwig von Ficker
1
Bij de put vaak, als het schemert,
Ziet men haar betoverd staan
Water hijsen, als het schemert.
Emmer op- en neergedaan.
Tussen beuken, kauwen fladd'ren
En zij een schim gelijkend.
Haar gele haren fladd'ren
Op het erf de ratten krijten.
En geliefkoosd door bederf
Sluit ze haar ogen met ontstoken leden
Buigt het dorre gras in vol bederf
Voor haar voeten neder
2
Stilte schept ze in de kamer*
Het erf ziet er verlaten uit
In de vlierstruik voor haar kamer
Een merel klaaglijk fluit
Haar zilverwit gezicht kijkt in de spiegel
Vreemd haar aan in 't schemerlicht
En vervaagt dan in de spiegel
Waarvan de schoonheid haar verschrikt
Onaards* het zingen van een knecht in 't donker
En ze staart door smart geschokt wat voor zich uit
Roodheid mengt zich door het donker
Plots ratelt aan de poort de wind uit zuid
3
's Nachts de kale meente over
Dwarrelt zij in koortsig dromen
Knorrig jankt de wind de meente over
De maan hoort toe vanuit de bomen
Dra alom sterren bleken
En door bezwaren uitgeput
Tot was hun wangen bleken
De aarde ruikt naar afvalput
Treurig ruist het riet der dobbe
Ineengedoken voelt zij zich zo kil
Een haan kraait in de verte. Boven de dobbe
Hard en grauw de ochtend rilt
4
In de smidse dreunt de hamer
En ze snelt de poort voorbij
Gloeiendrood de knecht zwaait met de hamer
En zij ziet er als dood op uit
Als in een droom raakt haar een gelach
En ze wankelt de smidse in
Beschroomd door zijn gelach
Als de hamer hard en bits
Fel verstuiven daarbinnen vonken
En met een hulpeloos gebaar
Grijpt ze naar de wilde vonken
En ze stort versuft ter aard
5
Zwakjes uitgestrekt op bed
Ontwaakt ze bang en vol met zoete zorgen
En ze ziet haar smerig bed
Geheel door gouden licht verborgen
De reseda* daar bij 't raam
En de blauwig held're hemel
Soms draagt de wind tot aan 't raam
Van een klok 't bedeesd geklingel
Schimmen glijden over 't kussen
Langzaam slaat de middagstond
En ze ademt zwaar in 't kussen
En haar mond lijkt meer een wond
6
's Avonds zweven in bloedig linnen
Wolken over stille bossen
Die gehuld in pikzwart linnen
Op de velden drukte van mussen
En zij ligt geheel wit in het donker
Onder het dak verdampt een kirren
Als een kreng in de struiken in het donker
Gonzen vliegen om haar mond
Onaards klinkt in het bruin gehucht
Van dans en van viool 't geluid
Zweeft haar gezicht door het gehucht
Waait haar haar in kale takken uit
(Georg Trakl, vertaling van mijzelf)
Opmerkingen
Titel: Trakl maakt graag gebruik van meerdere betekenissen en ladingen van woorden, veel daarvan heb ik in mijn vertaling moeten laten schieten. De titel is helaas een ander verhaal; 'Magd' betekent zoiets als 'vrouwelijke knecht op een boerderij', één van de betekenissen van het nederlandse 'meid', maar een nederlands woord dat dat meteen duidelijk zou maken ken ik niet, 'boerenmeid' zou weinig duidelijker zijn geweest.
2, eerste regel: 'Stille' kan zowel 'stilte' als 'stil, in stilte' betekenen, dat verandert uiteraard de hele zin, o.a. ook door de vele betekenissen en nuances die 'schaffen' kan hebben. Zie de engelse vertaling voor een heel andere interpretatie (op wel meer plekken trouwens).
2, negende regel: 'Traumhaft' ook lastig te vertalen, 'als in een droom' was een alternatief geweest, maar ik maak z'n zinnen al zoveel langer.
5 vijfde regel: Reseda is helaas niet een erg bekende plant, dat zal in Oostenrijk een eeuw terug waarschijnlijk anders zijn geweest.
Origineel:
Die junge Magd
Ludwig von Ficker zugeeignet
1
Oft am Brunnen, wenn es dämmert,
Sieht man sie verzaubert stehen
Wasser schöpfen, wenn es dämmert.
Eimer auf und nieder gehen.
In den Buchen Dohlen flattern
Und sie gleichet einem Schatten.
Ihre gelben Haare flattern
Und im Hofe schrein die Ratten.
Und umschmeichelt von Verfalle
Senkt sie die entzundenen Lider.
Dürres Gras neigt im Verfalle
Sich zu ihren Füßen nieder.
2
Stille schafft sie in der Kammer
Und der Hof liegt längst verödet.
Im Hollunder vor der Kammer
Kläglich eine Amsel flötet.
Silbern schaut ihr Bild im Spiegel
Fremd sie an im Zwielichtscheine
Und verdämmert fahl im Spiegel
Und ihr graut vor seiner Reine.
Traumhaft singt ein Knecht im Dunkel
Und sie starrt von Schmerz geschüttelt.
Röte träufelt durch das Dunkel.
Jäh am Tor der Südwind rüttelt.
3
Nächtens übern kahlen Anger
Gaukelt sie in Fieberträumen.
Mürrisch greint der Wind im Anger
Und der Mond lauscht aus den Bäumen.
Balde rings die Sterne bleichen
Und ermattet von Beschwerde
Wächsern ihre Wangen bleichen.
Fäulnis wittert aus der Erde.
Traurig rauscht das Rohr im Tümpel
Und sie friert in sich gekauert.
Fern ein Hahn kräht. Übern Tümpel
Hart und grau der Morgen schauert.
4
In der Schmiede dröhnt der Hammer
Und sie huscht am Tor vorüber.
Glührot schwingt der Knecht den Hammer
Und sie schaut wie tot hinüber.
Wie im Traum trifft sie ein Lachen;
Und sie taumelt in die Schmiede,
Scheu geduckt vor seinem Lachen,
Wie der Hammer hart und rüde.
Hell versprühn im Raum die Funken
Und mit hilfloser Geberde
Hascht sie nach den wilden Funken
Und sie stürzt betäubt zur Erde.
5
Schmächtig hingestreckt im Bette
Wacht sie auf voll süßem Bangen
Und sie sieht ihr schmutzig Bette
Ganz von goldnem Licht verhangen,
Die Reseden dort am Fenster
Und den bläulich hellen Himmel.
Manchmal trägt der Wind ans Fenster
Einer Glocke zag Gebimmel.
Schatten gleiten übers Kissen,
Langsam schlagt die Mittagsstunde
Und sie atmet schwer im Kissen
Und ihr Mund gleicht einer Wunde.
6
Abends schweben blutige Linnen,
Wolken über stummen Wäldern,
Die gehüllt in schwarze Linnen.
Spatzen lärmen auf den Feldern.
Und sie liegt ganz weiß im Dunkel.
Unterm Dach verhaucht ein Girren.
Wie ein Aas in Busch und Dunkel
Fliegen ihren Mund umschwirren.
Traumhaft klingt im braunen Weiler
Nach ein Klang von Tanz und Geigen,
Schwebt ihr Antlitz durch den Weiler,
Weht ihr Haar in kahlen Zweigen.
Engelse vertaling van Jim Doss en Werner Schmitt:
The Young Maid
Dedicated to Ludwig von Ficker
1
Often at the well when it dawns
One sees her standing spellbound
Scooping water when it dawns.
Buckets go up and down.
In the beeches jackdaws flutter
And she resembles a shadow.
Her yellow hair flutters
And rats scream in the yard.
And enticed by decay
She lowers her inflamed eyelids.
Parched grass in decay
Bends down to her feet.
2
Silently she works in the chamber
And the yard lies long desolate.
In the elder trees by the chamber
A blackbird flutes pitifully.
Silverly her image in the mirror
Looks at her strangely in the twilight-glow
And dusks sickly in the mirror
And she shudders before its purity.
Dreamlike a farm boy sings in the dark
And she stares shaken with pain.
Redness trickles through the dark.
Suddenly at the gate the south wind shakes.
3
Nightly over the bare meadow
She totters in feverish dreams.
A morose wind whines in the meadow
And the moon listens from the trees.
Soon all around the stars pale
And exhausted from complaints
Her waxen cheeks pale.
Putrefaction is scented from the earth.
Sadly the reeds rustle by the pond
And cowering she freezes.
Far away a cock crows. Above the pond
Morning shivers hard and grey.
4
In the smithy clangs the hammer
And she scurries past the gate.
In red glow the farm boy swings the hammer
And deathlike she looks over there.
As in dream she's struck by his laughter;
And she tumbles into the smithy,
Shyly cringing before his laughter,
Like the hammer hard and coarse.
Brightly in the room sparks
Spray and with helpless gestures
She snatches after the wild sparks
And falls dazed to the earth.
5
Lankily sprawled out on the bed
She wakes filled with sweet tremblings
And she sees her soiled bed
Hidden by a golden light,
Mignonettes there at the window
And the bluish brightness of sky.
Sometimes the wind carries to the window
A bell's hesitant tinkling.
Shadows glide over the pillow,
Noon strikes slowly
And she breathes heavily on the pillow
And her mouth is like a wound.
6
In the evening bloody linens float,
Clouds over silent forests,
That are wrapped in black linens.
Sparrows fuss in the fields.
And she lies completely white in darkness.
Under the roof a cooing wafts away.
Like a carrion in bush and darkness
Flies swirl around her mouth.
Dreamlike in the brown hamlet
A sound of dance and fiddles echoes,
Floats her countenance through the hamlet,
Blows her hair in bare branches.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten